ارتباط رایحه و موسیقی؛ داستان نت و آکورد…

حواس ما بیشتر از آن چیزی که تصور می‌کنیم، با یکدیگر همکاری می‌کنند تا به درک بهتری از جهان اطراف خود برسیم. شاید عجیب باشد، اما شباهت‌های جالبی بین حس بویایی و شنوایی ما وجود دارد. نمونه این شباهت را می‌توانیم در ارتباط رایحه و موسیقی ببینیم. گاهی برای توصیف رایحه‌ای به‌خصوص، کلمات کافی نیستند، اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که برای توصیف آن از موسیقی کمک بگیرید؟ رایحه‌ها می‌توانند آرامش‌بخش یا تند و انرژی‌بخش باشند؛ درست مثل موسیقی. ارتباط رایحه و موسیقی چیزی فراتر از تصور ماست…

موسیقی و رایحه به یک زبان صحبت می‌کنند و از نت و هارمونی تشکیل شده‌اند. ما با فکر کردن به آکورد به دنیای موسیقی قدم می‌گذاریم و مشابه آن برای توصیف عطرها از نت کمک می‌گیریم.

درست مثل آکورد در موسیقی، عطر نیز حاوی یک نت اولیه، یک نت میانی و یک نت پایه است. نت اولیه، نخستین رایحه‌ای است که به مشام ما می‌رسد و از مولکول‌های کوچک و فرار تشکیل شده است.

نت میانی دقیقاً قبل از محو شدن نت اولیه به شمام میرسد و ماندگاری بین دو تا یک ساعت دارد. در نهایت سر و کله نت پایه درست قبل از محو شدن نت میانی پیدا می‌شود که حاوی مولکول‌های سنگین‌تری است.

در موسیقی هم همین هماهنگی وجود دارد؛ یک آکورد موسیقی از دو یا چند کلید و نت تشکیل می‌شود و در کنار هم ترکیبی هماهنگ را تشکیل می‌دهند که به گوش ما خوش می‌آید.

در سال 1859 عطرساز و شیمیدانی به نام سپتیموس راهنمایی تحت عنوان هنر عطرسازی را طراحی کرد که ایده دسته‌بندی رایحه‌ها از نظر نت موسیقی را نشان می‌داد. به‌عنوان مثال او رایحه‌های رز و یاس را در دسته نت C و رایحه سیوت (مشک) و کهربا در دسته نت F قرار داد. البته که این دسته‌بندی به‌طور کامل پذیرفته نشد، اما همچنان از اصطلاحاتی مثل نت و آکورد در عطرسازی صحبت می‌شود.

برخلاف آثار هنری نقاشی یا ادبیات، موسیقی و رایحه‌ها هر دو هنری هستند که به چشم دیده نمی‌شوند. یکی از حیرت‌انگیزترین شباهت‌های موسیقی و رایحه تأثیر آنها بر حال و هوای ماست. هر دوی آنها باعث تجربه حس و حالی خاص می‌شوند که روی دیگر حواس ما تأثیر می‌گذارند.

فرانسیس کورک جیان، از راز خط تولید عطر پرفروش خود پرده برمی‌دارد و می‌گوید:

“از نظر من موسیقی و رایحه پیوند ناگسستنی با یکدیگر دارند و دلیل آن استفاده از بستری مشترک یعنی هوا است. ارتعاشات و صدا از طریق مولکول‌های هوا به گوش ما می‌رسند و ما موسیقی را می‌شنویم، درست مثل مسیری که مولکول‌های عطر به مشام ما می‌رسند و ما آن رایحه را استشمام می‌کنیم. ”

رایحه‌ها و موسیقی برخلاف نقاشی یا ادبیات نامرئی هستند و درست به همین خاطر است که در روح و روان ما نفوذ پیدا می‌کنند. شاید هر یک از ما درک مشابهی از نوشته‌ها و تصاویر داشته باشیم، اما داستانی که موسیقی و رایحه‌ها با ما به اشتراک می‌گذارند، با توجه به روحیات و احساساتمان متفاوت است.

همه ما به خوبی می‌دانیم که عطرها این قابلیت را دارند که دراماتیک، اغواکننده، نوستالژیک و عاشقانه باشند؛ به این معنی که می‌توانند بر احساسات ما تأثیر بگذارند یا حتی احساسات ما را بازتاب دهند.

رایحه‌ها می‌توانند آرام یا انرژی بخش باشند؛ به‌سادگی یک آواز مانند کاپلا یا به‌اندازه یک سمفونی باشکوه. ساده‌ترین ترکیبات یک رایحه‌ها زودتر خود را نشان می‌دهند و پیچیدگی و اسرار آن با گذشت زمان مشخص می‌شود؛ درست مانند موسیقی. بنابراین جای تعجبی ندارد اگر موسیقی و رایحه از یکدیگر الهام بگیرند.

موسیقی و رایحه می‌توانند در کنار هم یک سمفنی هارمونیک را ایجاد کنند؛ تلفیق نت اولیه رایحه‌ها با سازهای سبک و فرکانس‌های بالاتر و ترکیب نت‌های سنگین‌تر در کنار پایه درام یا بیس…

آلبرتو موریلاس عطرساز مشهور در رابطه با الهام گرفتن از موسیقی برای عطرسازی می‌گوید:

“جادوی موسیقی به انتخاب ترکیب عطرها کمک می‌کند. من به کمک ملودی یا ریتم آهنگ‌ها آرامش عمیقی را احساس می‌کنم و از اشعار و ریتم آهنگ الهام می‌گیرم. من به خودم اجازه دادم تا احساسات و موسیقی را در یک عطر جای دهم.”

حالا که به پیوند عجیب بین رایحه و موسیقی پی بردیم، نوبت آن است که با چند مثال ساده این ادعا را اثبات کنیم. برخی از ادکلن‌ها را معرفی می‌کنیم که از موسیقی الهام گرفته شده‌اند.

عطری با گرمای عشق، چوبی و دارای نت‌هایی از مرکبات است که به موسیقی و رقص آفریقایی در پاریس در سال 1920 ادای احترام می‌کند. این ادکلن که توسط عطرساز جروم اپینت ساخته شده، حاوی نت‌هایی تندی از لیمو، نیرولی روشن و گل همیشه بهار آفریقایی است. نت‌هایی میانی را رایحه دل‌انگیز بنفشه و یاسمن تشکیل داده و نت پایه عنبر و چوب سدر است.

ساخته عطرساز مشهور جهان فونگ دانگ که اشتیاق را تداعی می کند. دارای رایحه‌هایی از نعناع هندی شیرین و گل رز است که سازنده این عطر جسورانه آن را از آهنگ  Leather Up  الهام گرفته است.

تیلور سوئیفت آهنگ مشهور خود یعنی Enchanted را تحت تاثیر رایحه ادکلن  WONDERSTRUCK را نوشت. او در متن این شعر هم از نام این ادکلن استفاده است.

گاردنیا در تولید رایحه‌های دستگاه خوشبوکننده‌اش از موسیقی الهام گرفته است. طراحان رایحه گاردنیا از نت‌ها و حس و حال شاهکارهای موسیقی جهان الهام گرفته‌اند و رایحه‌هایی با همان حال و هوا را تولید کرده‌اند. نت‌های تشکیل دهنده کپسول‌های رایحه گاردنیا در ترکیب با نت‌های سازنده موسیقی مخصوص آن رایحه، تجربه‌ای شگفت انگیز و لذت بخش از هماهنگی موسیقی و رایحه است. روی لینک‌های زیر کلیک کنید و از شنیدن موسیقی هر رایحه لذت ببرید:

• رایحه سرانجام با الهام از موسیقی AT Last اثر اتا جیمز
• رایحه ولاره با الهام از موسیقی Volare اثر دومینیکو مودانيو
• رایحه پورتوفینو با الهام از موسیقی Love in Portofino اثر آندره‌آ بوچلی
  رایحه دنیای شگفت انگیز با الهام از موسیقیWhat A Wonderful world  اثر لوئیز آرمسترانگ

رایحه و موسیقی هنرهایی نامرئی هستند که تا عمق روح و روان ما نفوذ پیدا می‌کنند. داستان نت و آکورد، داستانی قدیمی، اما همچنان ناشناخته و حیرت‌انگیز است که پیوند جدانشدنی از هم دارند.

شاید دلیل شباهت بین موسیقی و رایحه را باید بستر مشترک آن‌ها یعنی هوا دانست که از طریق آن این اثرهای هنری به مشام یا به گوش می‌رسند. رایحه و موسیقی می‌توانند آرام، تند، جسورانه، دراماتیک و اغواگر باشند و بر هم تاثیر بگذارند و از هم تاثیر بگیرند. در نهایت این احساسات ما هستند که درگیر می‌شوند، خاطره می‌سازیم و هر یک از ما داستان ساخته ذهن خود را از آن‌ها برداشت می‌کنیم.